Pierwszy lub Trzeci Świat. Co do niego zaliczamy?

Często można usłyszeć zwrot „kraj trzeciego świata”. Niekiedy zdarza się zaliczać jakieś państwo do „pierwszego świata”. Wiemy, że świat w ziemskim rozumieniu jest tylko jeden, więc to sztuczny podział, ale z czego wynika? Które państwa zalicza się do konkretnej grupy?

Z pomocą może przyjść wskaźnik HDI (Human Development Index, czyli Wskaźnik Rozwoju Społecznego). Powstaje on na bazie takich kryteriów jak: oczekiwana długość życia [tutaj tekst o tym jak zmieniała się ta wartość], średnią liczbę lat spędzonych w szkole, oczekiwaną liczbę lat edukacji dla dzieci rozpoczynających szkołę oraz dochód narodowy na jednego mieszkańca. HDI łączy w sobie zatem elementy długiego i zdrowego życia, szansy na odpowiednie wykształcenie i ekonomii.

Na jego podstawie można podzielić państwa właśnie na trzy kategorie. Na niebiesko – kraje pierwszego świata, na żółto – kraje drugiego świata, na czerwono – kraje trzeciego świata.

Polska od lat zalicza się do pierwszej kategorii. Jak widać, nie możemy tu postawić równania między światem Zachodu, a krajami pierwszego świata. Do krajów pierwszego świata także Australię i Nową Zelandię, ale także zupełnie różne kulturowo Japonię, Koreę Południową lub Arabię Saudyjską (pamiętajmy, że w tym wskaźniku nie bierzemy pod uwagę praw człowieka).

Podział może się różnić w zależności od przyjętego wskaźnika. Jeden przykład w rozwinięciu.

W czasach zimnej wojny wyglądało to zupełnie inaczej. Na Trzeci Świat składały się państwa: a) nie będące ani w sojuszu z państwami NATO (pierwszy świat), b) ani w sojuszu z ZSRR (drugi świat, w tym Polska). Wyraźne różnice widać poniżej.